Bác sỹ Alexandre Yersin là ai?
Alexandre Émile Jean Yersin sinh ngày 22 tháng 9 năm 1863 tại Aubonne, tổng Vaud, Thụy Sỹ. Mất ngày 1 tháng 3 năm 1943 tại Nha Trang, Việt Nam. Ông là bác sỹ y khoa, nhà vi khuẩn học. Nhà thám hiểm người Pháp góc Thụy Sỹ.
Tóm tắt
Tiểu sử bác sỹ Alexandre Yersin
Vào nửa đầu của thế kỷ thứ 19, các nhà truyền giáo Tin Lành tại Trung Hoa thường kêu gọi những thanh niên có trình độ học vấn tham gia vào chương trình truyền giáo qua phương tiện y khoa.
Đáp lời kêu gọi đó, sau khi tốt nghiệp trung học. Yersin theo học y khoa tại Đại học Lausanne được một năm (1883-1884).
Năm 1884, Yersin sang Đức học y khoa tại University of Marburg. Đây là trường đại học xưa nhất do người Tin Lành sáng lập từ năm 1527.
University of Marburg cũng là trường đại học y khoa rất uy tín tại Đức. Tại đây, Yersin theo học với Emil Adolf von Behring, người vài năm sau đó đã đoạt giải Nobel Y Khoa đầu tiên của thế giới (1901). Một thời gian sau, Alexandre Yersin sang Paris (1885-1888) thực tập tại Hôtel-Dieu Paris.
Xem thêm Top 20 khách sạn 2 sao chất lượng tại Đà Lạt
Bác sỹ Alexandre Yersin gặp Louis Pasteur
Năm 1886, Yersin gặp Louis Pasteur nhà nghiên cứu vi trùng học nổi tiếng nhất thế giới vào thời đó.
Ngưỡng mộ tài năng của Pasteur, Yersin xin vào làm nhân viên kỹ thuật của phòng thí nghiệm Pasteur tại École Normale Supérieure để có cơ hội nghiên cứu. Tại đây, Yersin trở thành phụ tá của Emile Roux, một học trò thân tín của Pasteur.
Năm 1888, Yersin hoàn tất luận án tiến sĩ với đề tài Etude sur le Développement du Tubercule Expérimental (Nghiên Cứu Về Sự Phát Triển Của Bệnh Lao Bằng Thực Nghiệm).
Luận án của Yersin rất ngắn chỉ hơn 20 trang với 6 minh họa. Nhưng đây là những khám phá mới và quan trọng của ngành y khoa nên Yersin được ban Giáo sư của trường Đại Học Y Khoa Paris tặng huy chương đồng vào năm 1889.
Quá trình học tập và nghiên cứu của bác sỹ Alexandre Yersin
Trong thời gian chờ bảo vệ luận án. Alexandre Yersin cộng tác với nhóm nghiên cứu của Emile Roux nghiên cứu về các độc tố bạch hầu.
Alexandre Yersin và Emile Roux sang Đức làm việc vài tháng. Đây là những nghiên cứu tiên phong của ngành vi trùng học vào thời đó.
Louis Pasteur và Emile Roux quí mến ý chí, tính tình và tài năng của Yersin. Hai khoa học gia này muốn mời Yersin cùng nghiên cứu lâu dài nên đã khuyên Yersin nhập tịch Pháp để được phép ở lại làm việc tại Pháp.
Yersin đã làm theo lời khuyên của những người bảo trợ mình. Yersin nhập tịch Pháp vào năm 1888, tuy nhiên ông có một dụng ý xa hơn.
Hơn một năm sau khi Alexandre Yersin tốt nghiệp, ngày 14/11/1889 Viện Pasteur tại Paris được khánh thành. Yersin được mời vào làm việc tại đây với vai trò là cộng sự viên của Emile Roux.
Ngoài việc nghiên cứu, Alexandre Yersin còn có trách nhiệm dạy môn vi sinh vật cho các sinh viên. Emile Roux và Alexandre Yersin là những người đầu tiên soạn giáo trình và dạy môn vi sinh vật trên thế giới.
Những cống hiến của bác sĩ Alexandre Yersin
Năm 1894, dịch hạch bùng phát tại Quảng Đông giết chết khoảng 60.000 người. Và có nguy cơ lây lan sang Đông Dương. Trước tình hình đó, chính quyền Pháp cử Yersin đến Hong Kong để nghiên cứu và tìm cách giúp đỡ.
Ông là người phát hiện ra mầm bệnh hạch. Và là người đầu tiên chứng minh trực khuẩn này sống trong chuột và có thể lây sang người.
Ông nghiên cứu để tìm ra thuốc chữa bệnh. Năm 1895, Alexandre Yersin gạt bỏ những dự tính khác để trở lại Viện Pasteur Paris tìm cách chế huyết thanh chữa bệnh dịch hạch.
Sau vài tháng nghiên cứu ông quay trở lại Nha Trang. Lập một phòng thí nghiệm để chế tạo huyết thanh tại Đông Dương. Ông xin với chính quyền Đông Dương lập một trại nuôi ngựa nhằm sản xuất huyết thanh. Từ những trại nuôi ngựa này ông đã cứu sống hàng trăm người mắc bệnh dịch hạch tại Ấn Độ và Trung Hoa trong những năm sau này.
Ngoài ra ông còn là người mang những giống cây, rau củ từ Pháp sang Việt Nam canh tác trồng thử nghiệm.
Nhà thám hiểm, người bác sỹ với tấm lòng vỹ đại
Năm 1902, Toàn quyền Pháp Paul Doumer yêu cầu Yersin ra Hà Nội và thành lập Trường Y – dược Đông Dương. Năm 1905, phòng thí nghiệm của Yersin ở Nha Trang được nâng cấp trở thành Viện Pasteur Đông Dương. Đây là Viện Pasteur thứ hai trên thế giới. Bên cạnh các phòng thí nghiệm tại Nha Trang và Sài Gòn, trong những năm về sau, Yersin mở thêm các trung tâm nghiên cứu tại Hà Nội (1920) và Đà Lạt (1936).
Với sự đam mê khám phá. Yersin nhận lời làm bác sỹ cho một con tàu của công ty vận tải đường biển đến Viễn Đông. Sau sáu tháng hoạt động trên tuyến đường Sài Gòn – Manila (Philippin). Yersin chuyển sang làm việc trên tàu Sài Gòn chạy từ Sài Gòn đến Hải Phòng và ngược lại.
Những tháng năm trên tàu hàng hải ông đã học tập được rất nhiều điều lí thú. Yersin nhìn lên bầu trời và học cách xác định toạ độ. Khi tàu cập bến, Yersin tập sự cùng kính thiên văn. Trong những năm sau, Yersin say mê thiên văn học và về sau tìm hiểu cả điện khí quyển, quang phổ mặt trời.
Một người đam mê khám phá những vùng đất mới
Ông muốn đặt chân lên những miền đất lạ. Khám phá nơi này nơi khác. Tháng 7 năm 1891, Yersin cập bến Nha Trang. Ông lên bờ, đi dọc miền duyên hải đến Phan Rí và theo các con đường mòn vượt qua một ngọn đèo cao 1.200 mét gần Di Linh. Chuyến thám hiểm đã giúp Yersin khám phá được nhiều vùng đất mới.
Ngày 29 tháng 3 năm 1892, từ Nha Trang ra Ninh Hòa, tiến thẳng vế hướng Tây đến Stung-treng trên bờ sông MêKông.
Ngày 21 tháng 6 năm 1893, ông đến thác Prenn và sau đó đặt chân lên Lang Biang. Cuối năm 1893, Yersin lại lên cao nguyên Lang Biang, thám hiểm cao nguyên Đắc Lắk – A Tô Pơ (Lào) và ngày 7 tháng 5 năm 1894 về Đà Nẵng.
Bác sỹ Alexandre Yersin Người tìm ra thành phố Đà Lạt
Thời khắc 3h chiều ngày 21/6/1893 bác sĩ Alexandre Yersin đặt chân lên cao nguyên Lang Biang. Đã tạo ra những bước ngoặt lớn, những dấu mốc quan trọng đưa vùng đất này bước sang trang mới.
Một trong số đó là sự kiện ngày 19 tháng 7 năm 1897 – cách đây 121 năm. Bác sĩ Alexandre Yersin gửi thư đến Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer đề xuất chọn cao nguyên Lâm Viên làm nơi nghỉ dưỡng.
Sau nhiều chuyến khảo sát, nghiên cứu, tỉnh Đồng Nai Thượng–(tiền thân của thành phố Đà Lạt sau này) đã chính thức ra đời.
Cao nguyên Langbiang trong hồi ức của bác sĩ Alexandre Yersin là một nơi với không khí mát mẻ như làm ta quên đi mọi mệt nhọc.
Có thể nói rằng xứ sở này đã để lại trong tâm hồn bác sĩ Yersin những ấn tượng mạnh mẽ. Khí hậu mát mẻ, trong lành và vẻ đẹp tự nhiên đã hấp dẫn ông. Gợi cho ông nhớ lại quê hương Thụy Sĩ thời thơ ấu.
Như một cơ duyên,bốn năm sau (1897) Ông đã tích cực đề xuất với Toàn quyền Doumer chọn nơi này làm địa điểm xây dựng trạm điều dưỡng.
Vì đây là vùng đất này đáp ứng được những điều kiện cần thiết do Toàn quyền Paul Doumer đưa ra: “Độ cao tối thiểu 1.200 m so với mặt nước biển, có nguồn nước dồi dào, có đất đai trồng trọt được, khả năng thiết lập đường giao thông dễ dàng”.
